Từ bao đời nay, vàng luôn được xem là một tài sản có giá trị, là biểu tượng của sự thịnh vượng và quyền lực trong suốt lịch sử hình thành.
Giá trị lâu dài này phản ánh mối quan tâm vô cùng to lớn của các nhà đầu tư dành cho loại tài sản này. Họ tin rằng vàng là một trong những tài sản “trú ẩn” an toàn nhất, vì nó nhanh chóng phục hồi giá trị trong thời kỳ suy thoái kinh tế. Giá vàng thường di chuyển theo hướng ngược lại với thị trường chứng khoán hoặc các biến động kinh tế.
Khi niềm tin của nhà đầu tư “bị lung lay”, giá vàng sẽ tăng cao bởi họ lo lắng tìm kiếm tài sản an toàn cho nguồn vốn đầu tư. Trong thời kỳ lạm phát, vàng cũng được xem là “nơi trú ẩn an toàn” vì nó giữ giá trị tốt hơn nhiều so với các tài sản được hỗ trợ bằng tiền tệ, có thể tăng giá nhưng lại giảm giá trị.
Vàng với vai trò một khoản đầu tư
Trước khi tìm hiểu đầu tư vàng như thế nào, chúng ta hãy cùng điểm qua một số yếu tố khiến tài sản này trở nên độc đáo:
- Các đồng xu mới đúc thường có hàm lượng có từ 90% đến 99% vàng.
- Vàng không mang lại nguồn thu nhập như cổ phiếu hoặc quỹ tương hỗ trả cổ tức.
- Sở hữu cổ phiếu vàng không đồng nghĩa với vàng kim loại.
- Nhà đầu tư vàng có thể phải trả một khoản chi phí để lưu trữ vàng vật chất (physical gold).
- Kim loại quý hầu hết được sử dụng để làm đồ trang sức.
- Do sự tập trung nắm giữ vàng trong một số chính phủ và ngân hàng trung ương, vàng có thể bị biến động giá đáng kể khi các tổ chức này thực hiện đấu thầu mua bán.
Đầu tư vàng không giống như mua cổ phiếu hay trái phiếu. Nhà đầu tư có thể sở hữu vàng vật chất dưới dạng tiền vàng (coin) hoặc thỏi (bullion). Vàng thỏi là vàng ở dạng thanh (bar), có dán tem. Trên tem có ghi mức độ tinh khiết và lượng vàng có trong thanh. Giá trị của thỏi hoặc tiền vàng đến từ hàm lượng bên trong, không phụ thuộc vào độ quý hiếm và tình trạng vàng và có thể thay đổi lên xuống trong ngày.
Các nhà giao dịch và đầu tư vàng cũng có thể mua cổ phiếu của các công ty khai thác vàng, hợp đồng tương lai vàng, quỹ hoán đổi danh mục (ETF) và các công cụ tài chính thông thường khác. ETF vàng đại diện cho một đơn vị sở hữu vàng của một quỹ tín thác, không phải vàng vật chất.
Giống như bất kỳ khoản đầu tư hoặc tài sản tài nào, vàng chịu áp lực cung và cầu khiến giá biến động.
Cách đầu tư vàng
Sức hấp dẫn của vàng khiến nó trở thành một tài sản hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư mong muốn đa dạng hóa danh mục và phân tán rủi ro. Tùy từng đối tượng, vàng có thể được sử dụng làm trang sức, vật trang trí và tài sản đầu tư; hoặc đóng vai trò như công cụ phòng ngừa rủi ro (hedge) đối với những biến động kinh tế, chiến tranh, lạm phát và sự bất ổn toàn cầu.
Mua vàng coin (tiền vàng)
Chính phủ của một số quốc gia đang tích cực đúc tiền vàng chưa lưu hành (uncirculated gold coin). Sau đó họ tổ chức đấu thầu mua bán vàng, nhưng với mức giá thấp hơn đáng kể so với mệnh giá vàng. Nhiều đồng tiền đúc sưu tầm thậm chí còn có mức giá thị trường cao hơn bởi các nhà sưu tập tiền xu bị “thu hút” bởi sự quý hiếm và nhu cầu sở hữu chúng.
Những đồng tiền vàng được chính phủ đúc đảm bảo độ tinh khiết và có giá cả phải chăng. Một vài cái tên phố biến nhất trong danh sách là American Eagle, Canada Maple Leaf, South African Krugerrand, Vienna Philharmonic, Mexico Gold 50 Peso, British Sovereign, Australian Kangaroo và United States Mint 24K Gold Buffalo. Tiền vàng có nhiều kích cỡ khác nhau phù hợp với cả các nhà đầu tư vàng lớn và nhỏ.
Mua vàng thỏi hoặc thanh
Khi nhắc đến vàng thỏi, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến những thanh vàng khổng lồ được lưu trữ tại Fort Knox, thuật ngữ này đề cập đến trọng lượng và chất lượng đã được kiểm định của vàng. Tuy nhiên, vàng thỏi có thể là một thanh, một xu, một miếng hoặc ở bất kỳ hình dạng nào khác. Giá vàng thỏi thường bao gồm chi phí của kim loại, chi phí tinh chế và vận chuyển, cũng như hoa hồng đại lý.
Các thanh vàng có nhiều trọng lượng khác nhau, nhỏ nhất là 1 gam. Các thanh vàng trọng lương lớn phù hợp cho các nhà đầu tư lớn vì chúng có thể được cất giữ an toàn trong các cơ sở bảo hiểm dành riêng cho kim loại quý. Khi mua vàng thanh, nhà đầu tư tiết kiệm được tiền cho các khoản bổ sung. Tuy nhiên, nhược điểm của vàng thanh là khó bán, có giá mua cao và khó sử dụng trong quá trình đổi hàng.
Mua vàng trang sức
Đeo phụ kiện trang sức thể hiện sự sang trọng, đẳng cấp và gu thẩm mỹ của người sở hữu. Vàng thường được kết hợp với các loại đá quý và kim loại quý khác để nâng cao giá trị tổng thể. Những món trang sức quý hiếm thường được sử dụng làm của hồi môn và truyền lại cho các thế hệ tiếp theo trong gia đình.
Nếu bạn đang tìm kiếm một khoản đầu tư vàng dài hạn, trang sức không phải là lựa chọn lý tưởng. Điều này liên quan đến chất lượng của trang sức đó và định giá. Trước khi mua đồ trang sức, hãy luôn kiểm tra độ tinh khiết của vàng để đảm bảo rằng bạn không phải trả 18 karat trong khi chỉ nhận được một món đồ 14 karat. Hầu hết các hợp đồng bảo hiểm chủ sở hữu nhà đều có thêm bảo hiểm đồ trang sức (trong trường hợp bị mất hoặc đánh cắp); tuy nhiên, khoản bảo hiểm này cũng tốn một khoản “kha khá” trong tài sản của người mua.
Mua cổ phiếu vàng và quỹ hoán đổi danh mục (ETF)
Cổ phiếu và ETF có hai lợi thế chính: nhà đầu tư vàng không phải tích trữ kim loại và bạn có thể kiếm lợi từ cổ tức. Ngoài các cổ phiếu khai thác riêng lẻ còn có các quỹ tương hỗ đầu tư một phần hoặc toàn bộ vào các công ty khai thác. Hơn nữa, những công ty này còn cung cấp da dạng các cổ phiếu kim loại quý như bạch kim, palađi và bạc. Nhà đầu tư vàng cũng có thể mua các tùy chọn trên hợp đồng tương lai vàng với mức giá thực thi (strike price).
Các quỹ ETF sẽ thay mặt nhà đầu tư quản lý và lưu trữ vàng thỏi. Quỹ tín thác SPDR Gold Shares (mã GLD) là một ví dụ điển hình. ETF giao dịch trong ngày tương tự như cổ phiếu và có chi phí thấp.
Bởi vì các doanh nghiệp khai thác vàng phát triển dựa trên kết quả hoạt động của họ, nên các cổ phiếu vàng không phải lúc nào cũng biến động theo giá vàng thỏi. Nếu những công ty này thua lỗ, nhà đầu tư vàng không có quyền quản lý vật chất đối với vàng kim loại.
Mua vàng theo hợp đồng tương lai và quyền chọn vàng
Đối với các nhà đầu tư sẵn sàng chấp nhận rủi ro, hợp đồng tương lai và quyền chọn là một lựa chọn hấp dẫn (cả hai khoản đầu tư này đều mang tính đầu cơ cao).
Với hợp đồng vàng tương lai, nhà đầu tư vàng mua bán vàng trong tương lai ở một mức giá xác định. Theo hợp đồng quyền chọn, nhà đầu tư chọn mua bán vàng nếu nó đạt đến một mức giá nhất định vào một ngày định trước.
Đầu tư vàng - mua vàng ở đâu?
Nhà đầu tư có thể mua vàng từ các đại lý, cá nhân hoặc online từ các trang web như JM Bullion, American Precious Metals Exchange (APMEX) hoặc SD Bullion. Lưu ý, người mua vàng có thể phải thêm chịu phí giao hàng — cộng với bảo hiểm — để đảm bảo việc vận chuyển vàng được an toàn.
Nếu bạn lựa chọn mua vàng online, hãy đảm bảo thông qua đại lý được liệt kê trong U.S Mint’s database. Dù mua vàng trực tiếp hay trực tuyến, không nhà đầu tư nào mong muốn lãng phí tiền vào vàng giả hoặc kém tinh khiết.
Tương tự tiền vàng, cần phải hết sức cẩn thận khi mua vàng trang sức. Bạn nên lựa chọn những cơ sở bán trang sức có uy tín.
Mua bán vàng tài sản, giống với cổ phiếu khai thác, quỹ khai thác hoặc ETF, phải được thực hiện thông qua các nhà môi giới trực tuyến. Các công ty môi giới này đã đăng ký và được chính quyền địa phương cho phép giao dịch trên các sàn giao dịch chứng khoán.
Để mua các hợp đồng tương lai hoặc quyền chọn vàng, nhà đầu tư vàng cần có tài khoản môi giới và một lượng lớn kiến thức nhất định về ngành. Bạn sẽ phải theo dõi chặt chẽ tài khoản và giá vàng để đảm bảo không bỏ lỡ cơ hội thực hiện các tùy chọn. Tuy nhiên, các khoản đầu tư này sử dụng đòn bẩy, nhà đầu tư có thể thắng lớn hoặc thua lỗ trầm trọng hơn mức ký quỹ trong tài khoản.
Với CAPEX, bạn có thể giao dịch các tài sản vàng phổ biến nhất thông qua CFD, từ cổ phiếu vàng và ETF đến giá vàng giao ngay và Gold Rush ThematiX - một rổ cổ phiếu được lựa chọn từ các công ty tham gia mua lại, thăm dò và phát triển vàng ở các quốc gia khác nhau trên thế giới. Giao dịch vàng nghĩa là suy đoán về biến động giá của tài sản vàng thông qua các công cụ phái sinh như CFD (Hợp đồng chênh lệch) - mà không có quyền sở hữu trực tiếp. CFD là sản phẩm có đòn bẩy, không yêu cầu nhà giao dịch cam kết toàn bộ giá trị của vị thế. Nhưng cần lưu ý, đòn bẩy có thể “khuêch đại” cả lợi nhuận và tổn thất của nhà đầu tư vàng, vì vậy phương án tối ưu nhất là thực hành trên tài khoản demo không rủi ro trước khi bạn bỏ ra bất kỳ khoản tiền nào.
Có nên mua vàng vào thời điểm này?
Vàng thường được xem làm biện pháp phòng ngừa rủi ro (hedge) hiệu quả đối với khủng hoảng tài chính hơn là công cụ chống lại lạm phát. Trong thời kỳ khủng hoảng, giá vàng có xu hướng tăng cao. Nhưng điều đó không nhất thiết phải xảy ra trong thời kỳ lạm phát cao. Trong trường hợp sảy ra khủng hoảng tiền tệ hoặc suy thoái kinh tế, các chuyên gia khuyên bạn nên mua vàng. Tuy nhiên, khi có những lo ngại về sức mua của các loại tiền pháp định như USD và Euro, vàng được “hưởng lợi” nhiều nhất.
Nói cách khác:
- Trong thời điểm lạc quan (hay còn gọi là khẩu vị rủi ro), vàng có thể tăng giá nếu thị trường tin rằng tăng trưởng sẽ dẫn đến lạm phát, hoặc giảm giá nếu mong muốn lợi suất cao hơn vượt qua lo ngại lạm phát và các nhà đầu tư chuyển sang các tài sản rủi ro phổ biến hơn mà họ tin rằng sẽ đem lợi nhuận cao.
- Trong thời điểm bi quan (hay còn gọi là mức ngại rủi ro), vàng có thể tăng giá nếu thị trường tin rằng trì hoãn tăng trưởng (stalling growth) sẽ dẫn đến thâm hụt gia tăng và/hoặc in tiền có thể gây ra lạm phát, hoặc rơi vào lo ngại giảm phát hoặc sụp đổ thị trường cung cấp nhu cầu tiền mặt. Trong thời điểm khủng hoảng, các nhà giao dịch ưu tiên tiền mặt (cash) để kích hoạt các lệnh dừng ký quỹ (margin call) hoặc các nghĩa vụ khác hoặc cho những chiến dịch “săn giá”.
Nếu từ bi quan (pessimism) chuyển sang hoảng sợ (panic), giá vàng sẽ có hai khả năng:
- tăng nếu thị trường lo ngại về USD hoặc EUR mất sức mua hơn nhu cầu thanh khoản ngắn hạn.
- giảm nếu thị trường lo ngại về tính thanh khoản hơn mất sức mua.
Khi thị trường không lo ngại về sức mua giảm dần, các đồng tiền chính có xu hướng tăng giá so với vàng. Điều đó có thể xảy ra do:
- Kỳ vọng lạm phát thấp: lo ngại về nền kinh tế toàn cầu khiến lo ngại lạm phát ở mức thấp, và do đó vàng bắt đầu xu hướng giảm.
- Giai đoạn hoang mang khi thị trường lo sợ khủng hoảng tài chính, và tính thanh khoản trở thành ưu tiên hàng đầu. Trong giai đoạn này, các nhà đầu tư có xu hướng bán vàng để huy động tiền mặt.
Giá vàng hiện tại và lịch sử
Các nhà đầu tư vàng có thể tham khảo giá vàng giao ngay, đây là mức giá giao dịch hiện tại của tài sản này. Các đơn vị được sử dụng là ounce, gram hoặc kilogam vàng. Ví dụ, giá vàng giao ngay là 1.903,00 USD/ounce, 61,18 USD/gram và 61.181,45 USD/kg vào cuối ngày hôm thứ Hai, ngày 7 tháng 6 năm 2021.
Khi theo dõi lịch sử giá vàng, bạn sẽ nhận thấy rằng giá mua bán vàng đã tăng vọt vào những năm 2000. Giá dao động từ 720 USD/ounce đến hơn 1.000 USD/ounce vào năm 2008. Do nhu cầu và tâm lý của nhà đầu tư khi nền kinh tế “chìm sâu hơn” vào khủng hoảng, giá vàng đã tăng lên 1.895 USD vào năm 2011. Vào tháng 4 năm 2020, vàng giảm sâu nhưng vẫn tiếp tục hoạt động tốt bất chấp khủng hoảng kinh tế.
Sự kiện tương tự xảy ra vào cuối những năm 1970. Sau đợt tăng giá vào những năm 70, vàng đã trải qua 20 năm tiếp theo giảm giá trị trước khi tăng trở lại vào khoảng năm 2000. Trong thời kỳ đại dịch khủng hoảng, nhu cầu vàng tăng cao khiếp giá vàng “chạm nóc”. Vào thời điểm đó, các nhà đầu tư không thể chắc chắn liệu đà tăng có tiếp tục hay không bởi vì xu hướng này có thể tiếp tục hoặc giá một lần nữa sẽ “suy thoái” trong một khoảng thời gian dài. Trong giai đoạn trì trệ, bất kỳ khoản đầu tư vàng nào sẽ không tạo ra bất kỳ khoản lãi hoặc cổ tức nào.
Kết luận, có nên đầu tư vàng?
Đầu tư vàng, dù là vàng thật hay các công cụ tài chính liên quan đến vàng, đều yêu cầu nhà đầu tư cân nhắc và tìm hiểu kỹ càng trước khi “xuống tay”. Vàng cung cấp nhiều hình thức đầu tư, phù hợp với chiến lược của các nhà đầu tư vàng khác nhau.
Nhà đầu tư có thể mua vàng coin hoặc thỏi, nhưng cũng đồng nghĩa với việc tốn phí lưu trữ cho nhà môi giới, ngân hàng hoặc công ty khác. Vì vậy, hãy đảm bảo rằng bạn đang giao dịch với một đại lý có uy tín.
Đầu tư vào chứng khoán vàng cũng giống như đầu tư vào bất kỳ loại chứng khoán nào khác, ngoại trừ giá có thể thay đổi theo thị trường. Ví dụ: nếu bạn đang đầu tư vào các công ty khai thác vàng, giá cổ phiếu có thể phản ánh tình trạng tài chính và vị thế thị trường của công ty nhiều hơn giá vàng. Điều này vô tình tạo ra cảm giác “an toàn ảo” nếu bạn mong muốn sử dụng vàng như một biện pháp phòng ngừa rủi ro.
Nhà đầu tư vàng cũng có thể mua các tùy chọn trên hợp đồng tương lai vàng với mức giá thực thi.
Các chuyên gia tài chính đưa ra lời khuyên là nên giữ vàng ở một tỷ lệ nhỏ trong tổng tài sản và xem nó như một hình thức “bảo hiểm”. Nếu tất cả các cổ phiếu khác giảm giá trị và chạm đáy, vàng sẽ tăng giá trị, giúp nhà đầu tư không bị mất tất cả.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
So sánh mua bitcoin và bạc với mua vàng?
Bạc giống vàng hơn bitcoin, nhưng cả ba đều có chung một mục đích bảo vệ thị trường hoặc lạm phát. Giống như vàng, bạc cũng có thể được sử dụng để tạo tác hoặc làm đồ trang sức. Bitcoin là một loại tài sản mới hơn nhiều và không có dữ liệu hàng thế kỷ để thu thập, nó hoạt động dưới vai trò một biên pháp phòng ngừa rủi ro và mang tính đầu cơ cao so với vàng.
Mua cổ phiếu GLD có giống mua vàng không?
Đối với nhà đầu tư vàng quy mô vừa hoặc nhà kinh doanh, mua cổ phiếu GLD tương tự như như mua bán vàng. Cổ phiếu GLD sẽ làm tăng mức độ tiếp xúc với giá vàng mà không tính đến chi phí liên quan đến việc cất giữ vàng và giao dịch cổ phiếu GLD. Tuy nhiên, cổ phiếu GLD không cho nhà đầu tư vàng quyền sở hữu vàng vật chất. Bạn không thể giao dịch cổ phiếu GLD của mình để lấy vàng thanh.
Có nên đầu tư vàng và nắm giữ nó không?
Nếu quyết định mua vàng vật chất, bạn sẽ cần lưu ý một số điểm sau: Nghiên cứu các lựa chọn an toàn để cất giữ vàng trước khi mua và lưu ý rằng việc cất giữ an toàn sẽ làm tăng thêm chi phí cho khoản đầu tư vàng của bạn.
Cách đầu tư vàng sinh lời an toàn nhất là gì?
Vàng thỏi và nén vàng được xem một trong những biện pháp mua vàng an toàn nhất, mặc dù một số nhà đầu tư ưa thích đầu tư vào các quỹ vàng như quỹ tương hỗ hoặc quỹ hoán đối danh mục (ETF). Một lợi ích của việc đầu tư vào cổ phiếu thay vì vàng vật chất là nó dễ bán hơn.
Mua vàng coin hoặc vàng thỏi, cái nào tốt hơn?
Vàng thỏi được xem là một khoản đầu tư tốt hơn? Coin vàng, như Gold American Eagles, là loại kim loại quý tốt nhất đối với hầu hết các nhà đầu tư vàng. Bạn có thể lựa chọn kích thước nhỏ hơn, chẳng hạn như thỏi 1 oz. Tuy nhiên, vàng thỏi thường khó bán lại hơn và chi phí giao dịch cao hơn.
Có thể mua bao nhiêu vàng?
Không có giới hạn về số lượng vàng thỏi mà một cá nhân có thể mua và sở hữu.
