Khác với các sàn giao dịch chứng khoán và tiền tệ truyền thống, sàn giao dịch tiền điện tử cung cấp các mức giá khác nhau cho cùng một loại tài sản. Đối với những nhà giao dịch dày dạn kinh nghiệm, đây chính là cơ hội kiếm lời – kinh doanh chênh lệch giá giữa các sàn giao dịch với nhau. Vậy, hình thức kiếm lợi nhuận arbitrage này là gì? Cơ hội kinh doanh được tính toán ra sao? Hãy cùng Capex tìm hiểu trong bài viết này.
Kinh doanh chênh lệch giá – giao dịch arbitrage là gì?
Kinh doanh chênh lệch tỷ giá (tên tiếng anh là arbitrage) là quá trình tận dụng sự kém hiệu quả của giá cả trên thị trường tài chính. Mặc dù tiền điện tử không phải là đồng tiền pháp định (legal tender) ở hầu hết các quốc gia, nhưng nó là một tài sản có thể giao dịch. Giá biến động của crypto thường gây ra chênh lệch giá. Tận dụng điều này, trader có thể mua và bán cùng một tài sản trên các sàn giao dịch khác nhau (hoặc thậm chí trên cùng một sàn giao dịch) để kiếm lời.
Ví dụ, giả sử rằng Bitcoin giao dịch ở mức 9.900 USD trên Sàn giao dịch A, trong khi trên Sàn giao dịch B, giá giao dịch BTC vào khoảng 9,800 USD. Chìa khóa của crypto arbitrage là khai thác sự chênh lệch về giá này trên hai sàn giao dịch. Trader có thể mua BTC trên sàn giao dịch B, sau đó chuyển BTC sang sàn giao dịch A để bán nó với lợi nhuận 100 USD. Tuy nhiên, các nhà giao dịch cũng nên xem xét phí mạng (network fee) và các khoản phí khác do sàn giao dịch tính.
Một khía cạnh khác của các cơ hội kiếm lời này là thời điểm (timing). Thông thường, chênh lệch giá không kéo dài và trader phải hành động nhanh chóng. “Nắm bắt thời cơ” kịp thời sẽ giúp nhà kinh doanh chênh lệch giá thu được lợi nhuận lớn. Trong thị trường coin, giá của những đồng tiền điện tử mới khác nhau đáng kể giữa các sàn giao dịch trong vài giờ đầu tiên. Ví dụ, vào tháng 10 năm 2020, Filecoin được niêm yết với giá 30 USD trên một số sàn giao dịch, trong khi những sàn khác có giá khoảng 200 USD.
Giá crypto di chuyển ra sao? Làm thế nào để arbitrage đúng lúc?
Làm thế nào để định giá tiền điện tử? Giá của tiền ảo tuân theo quy luật cung và cầu đơn giản, hầu hết giá crypto là sản phẩm của những suy đoán vì thị trường vẫn còn sơ khai.
Khi giao dịch trên các sàn giao dịch tiền điện tử tập trung, giá được xác định bởi sổ lệnh (order book). Các sổ lệnh này bao gồm các lệnh mua và bán với nhiều mức giá khác nhau. Một nhà giao dịch có thể đặt lệnh "mua" cho một Bitcoin với giá 10.000 USD. Lệnh này sẽ được thêm vào sổ lệnh. Tương tự, một lệnh "bán" sẽ được thêm vào sổ nếu trader khác muốn bán BTC với giá 10.000 USD. Khi lệnh mua được thực hiện, nó sẽ bị xóa khỏi sổ lệnh, vì giao dịch đã đáp ứng tất cả các điều kiện.
Hầu hết các sàn giao dịch tiền điện tử tập trung đặt giá crypto thông qua hệ thống sổ lệnh. Chỉ có một số trường hợp ngoại lệ dựa trên giá của các sàn giao dịch tiền ảo khác.
Dưới đây là một ví dụ để giúp người đọc hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của sổ lệnh:
Trong hình minh họa, các lệnh Bid được đặt phía bên trái, các lệnh Ask bên phải. Giả sử trader muốn thực hiện giao dịch ngay lập tức. Trong trường hợp này, trader sẽ là taker (đặt một lệnh mà lệnh đó được khớp ngay lập tức trước khi vào sổ lệnh). Để đảm bảo giao dịch được thực hiện ngay lập tức, nhà giao dịch có thể đặt lệnh giới hạn để khớp với chênh lệch giá bid-ask hoặc đơn giản thực hiện một lệnh thị trường, lấy bất kỳ mức giá nào mà tài sản hiện đang giao dịch.
>> Khám phá những lợi ích của giao dịch tiền điện tử
Các bước crypto arbitrage
Bước 1: Thu thập dữ liệu sổ lệnh trên mỗi sàn giao dịch cho các tài sản mà bạn muốn đánh giá để kinh doanh chênh lệch giá.
Cơ hội kinh doanh chênh lệch giá arbitrage tính như thế nào?
Để tính toán cơ hội kinh doanh chênh lệch tỷ giá, trader phải tìm giá giao dịch cao nhất và thấp nhất. Nếu muốn kiếm lời từ crypto arbitrage, giá bán của một loại tiền điện từ trên một sàn giao dịch phải cao hơn giá mua trên một sàn giao dịch khác.
Tuy nhiên, ngay cả khi phát hiện ra cơ hội kinh doanh chênh lệch giá, trader cũng cần tính toán lợi nhuận tiềm năng trước khi tham gia giao dịch. Khi tính toán giá chênh lệch, cần lưu ý là việc thực thi arbitrage sẽ “tiêu tốn” sổ lệnh.
Ví dụ, lấy bước 2 trong hình minh họa ở trên với số lượng các lệnh bid-ask gối lên nhau trong sổ lệnh đã được đánh dấu (giá bán cho khu vực được đánh dấu trên một sàn giao dịch có thể cao hơn hoặc thấp hơn giá mua).
Khi thực hiện cơ hội arbitrage, trong bước 4 và bước 5, khả năng kinh doanh chênh lệch giá sẽ thu hẹp lại sau khi mỗi mức giá được thực hiện. Trader không thể tận dụng toàn bộ giá trị được đánh dấu màu vàng (diện tích độ sâu) trong bước 2, mà chỉ trên một phần nhỏ.
Các loại crypto arbitrage
# 1 Crypto arbitrage giữa các sàn giao dịch với nhau
Nhà giao dịch có thể kinh doanh chênh lệch giá cùng một loại tiền điện tử trên hai sàn giao dịch khác nhau. Cụ thể hơn, trader mua crypto trên sàn giao dịch này và sau đó bán nó trên một sàn giao dịch khác với tỷ giá cao hơn. Tuy nhiên, phương pháp này có một số hạn chế như thời gian chuyển tài sản từ sàn giao dịch này sang sàn giao dịch khác. Lưu ý rằng crypto arbitrage chỉ sảy ra trong thời gian ngắn và việc chuyển giao giữa các sàn giao dịch có thể mất vài phút hoặc lâu hơn. Một vấn đề khác là phí chuyển nhượng. Để kiếm lợi nhuận từ crypto arbitrage giữa hai sàn giao dịch, trader phải trả phí rút tiền, gửi tiền hoặc phí mạng.
Giá của Bitcoin có thể khác nhau giữa các sàn giao dịch. Nguồn hình ảnh: Coinranking.com
Tuy nhiên, các nhà kinh doanh chênh lệch tỷ giá có thể tránh phí giao dịch bằng cách nắm giữ tiền trên hai sàn giao dịch. Hành động này cho phép trader đồng thời mua và bán tiền điện tử.
Ví dụ, một nhà giao dịch có thể mở một tài khoản trên Binance nắm giữ 10.000 USD của một stablecoin như USDT hoặc DAI (một loại tiền điện tử được nào vào một tài sản khác, trong tường hợp này là USD) và một tài khoản trên Coinbase chứa một Bitcoin. Trader sẽ mua một Bitcoin trên Binance, sử dụng stablecoin và sau đó bán một Bitcoin trên Coinbase. Nếu giá 1 BTC là 10.200 USD trên Coinbase, thì trader sẽ vẫn có 1 BTC, đồng thời kiếm được 200 USD nhờ giá chênh lệch giữa các sàn giao dịch.
# 2 Kinh doanh chênh lệch giá tam giác
Arbitrage tam giác là một chiến lược kinh doanh chênh lệch giá phổ biến trong giao dịch ngoại hối. Theo đó, trader sẽ sánh giá của 3 loại tiền điện tử khác nhau trên một sàn giao dịch. Trong trường hợp này, trader không mất phí chuyển khoản vì tất cả giao dịch đều diễn ra trên cùng một sàn giao dịch.
Ví dụ trên sử dụng 3 loại tiền điện tử khác nhau trên một sàn giao dịch crypto với 3 cặp LTC/BTC, LTC/ETH và ETH/BTC. Các bước thực hiện để kiếm lợi từ cơ hội kinh doanh chênh lệch giá này:
- Bắt đầu giao dịch với tài sản đầu tiên. Tài sản đầu tiên phải là tài sản sẽ được chuyển về sau khi quá trình arbitrage được thực hiện thành công.
- Sau đó giao dịch tài sản đầu tiên lấy tài sản thứ hai. Đây là bước đệm để giao dịch tài sản thứ ba trong arbitrage tam giác này.
- Giao dịch crypto thứ ba. Do sự chênh lệch giá giữa ba tài sản, trader có thể thu được một khoản lợi nhuận.
- Chuyển đổi tiền điện tử thứ ba về tài sản đầu tiên và hưởng lợi nhuận.
Bắt đầu với 1 BTC, để tính toán giá trị của cơ hội chênh lệch giá, trader cần tính toán giá đặt mua và giá bán cho từng cặp trong tam giác này. Sau đó thực hiện tuần tự các bước đi xung quanh tam giác và nhân/chia như minh họa ở trên. Cụ thể:
1 x 138,23611 ÷ 2,52871 x 0,01894 = 1,03539 BTC
Sau cùng, so sánh với 1 BTC ban đầu, trader lời 0,03539 BTC.
Phương pháp arbitrage này cũng có thể thực trên các sàn giao dịch khác nhau.
Rủi ro giao dịch chênh lệch giá arbitrage
Kinh doanh chênh lệch giá arbitrage thường gặp trượt giá (slippage). Nó sảy ra khi một lệnh giao dịch được khớp ở một mức giá khác với giá được yêu cầu. Điều này thường diễn ra khi có biến động cao cũng như các giai đoạn mà các lệnh không thể được khớp ở mức giá mong muốn.
Ngoài ra, crypto arbitrage phụ thuộc vào sự dị chuyển của giá. Chênh lệch có thể “biến mất” trong vài giây nếu các nhà giao dịch không nhanh chóng tận dụng chúng. Trong bối cảnh hiện tại, kinh doanh chênh lệch giá lại càng khó khăn hơn khi một số nhà giao dịch sử dụng các bot tự động thực hiện công việc này.
Phí chuyển nhượng là một rủi ro khác liên quan đến cơ hội kinh doanh chênh lệch giá. Khi arbitrage không quá cao, mà trader lại bị mất phí giao dịch hoặc chuyển nhượng thì khoản lời nhuận tiềm năng cũng chẳng còn lại là bao.
>> Cách đầu tư vào tiền điện tử
Tổng kết về crypto arbitrage
Chiến lược arbitrage hoàn chỉnh:
1 – Nạp tiền vào các tài khoản giao dịch
Trader nên chuẩn bị tài khoản trên nhiều sàn giao dịch để tận dụng cơ hội hội kinh doanh chênh lệch giá kịp thời. Khoản tiền trong tài khoản sẽ giúp trader chủ động hơn khi cơ hội xuất hiện.
2 - Xác định cơ hội
Tìm kiếm sự khác biệt về giá giữa các sàn giao dịch, so sánh giá đặt mua cao nhất với giá bán thấp nhất. Bất kỳ khoảng giá gối lên nhau (overlap) nào đều là cơ hội cho kinh doanh chênh lệch giá.
3 - Định lượng cơ hội
Mô phỏng mua và bán một tài sản sẽ giúp trader tính toán giá trị tiềm năng. Lưu ý rằng quá trình này sẽ tiêu tốn sổ lệnh, vì vậy hãy đảm bảo rằng hiểu rõ những khoản chênh lệch.
4 - Thực thi chiến lược
Trader có thể đặt lệnh ngay lập tức trên sàn giao dịch để thực hiện chiến lược. Miễn là có cơ hội kinh doanh chênh lệch giá, trader có thể tiếp tục đặt lệnh trên sàn giao dịch đó.
Kết luận
- Chênh lệch giá tiền điện tử là một quá trình giao dịch tận dụng sự chênh lệch giá trên cùng một hoặc nhiều sàn giao dịch khác nhau.
- Các nhà kinh doanh chênh lệch giá có thể kiếm lợi từ các cơ hội phát sinh bằng cách giao dịch trên nhiều sàn giao dịch đồng thời hoặc chênh lệch giá tam giác trên cùng một sàn giao dịch.
- Rủi ro liên quan đến giao dịch chênh lệch giá bao gồm trượt giá, biến động giá và phí chuyển nhượng.